Aquí o inimigo

O bo que teñen circunstancias históricas como esta que vivimos, na que todo empeza polo control da linguaxe e pola lexitimación das medias verdades, é que sempre hai algún membro da cadea de mando que acaba por trabucarse e mete a zoca, como se existise algunha lei física que non deixase lugar a alternativa.

Resulta en efecto imposíbel que os relatos autorizados pola superioridade e entregados aos cronistas oficiais ou oficiosos para seren distribuídos cheguen a completar o traxecto comunicativo incólumes, íntegros na significación que a priori se lles quixo dar pola mente pensante orixinal. Como no vello chiste cuarteleiro, resultaría realmente insólito que entre o que mandou dicir o coronel e o que finalmente reproduce o sarxento chusqueiro perante a tropa exista unha correspondencia textual non direi exacta senón simplemente asumíbel para a intelixencia e a estratexia do mando. O máis común, como cando Sancho perde on the road aquela carta que don Quixote escribira a Dulcinea en Sierra Morena, é que os intentos por reproducir o relato transmitido —as súas descricións e presentacións dos feitos, a intencionalidade de raíz e os efectos buscados— acaben por lembrar só unha parte da letra esquecendo ademais a súa música, terxiversándoa mesmo. E o caso é que na posmodernidade, a música (todo o que acompaña como excipiente ao significado) é o verdadeiramente relevante.

Isto acontece non só con individuos como Sancho ou o xefe superior da policía de Valencia, senón tamén con formas asimilábeis de transmisión da información. Se a carta se perde, ou se o coeficiente intelectual do voceiro é moi xustito (caso actual), os acontecementos acaban por precipitarse... para mal. Para mal de quen argallou de inicio o discurso, a estratexia. Para mal do poder, se aínda se me permitir o emprego do vello vocábulo. Porque sobre o que non deberan quedar dúbidas é sobre algo que podemos matizar, edulcorar, caramelizar..., pero que a fin de contas vén dicir algo bastante simple: somos o inimigo.

Formas de falar? Apenas iso? Non o crean. E non fará falta mentar Freud e a súa teorización sobre as parapraxes ou actos fallados. Ademais, como nas boas películas, todo erro conduce a máis erros. Esta cuarta feira, por exemplo, Mariano Rajoy indicou desde Downing Street que España non se pode permitir dar esa imaxe dos policías repartindo leña aos adolescentes que protestaban polas condicións nas que as políticas da dereita están a deixar o ensino público. O que preocupa a Rajoy —atención— non son os abusos ou o financiamento senón a imaxe.

Como adoito nos nosos tristes tempos, o problema non é o mal; o problema é que quede constancia, rexistro, proba inequívoca do mal. Semlla que ante tal panorama a solución ten só dúas vías: que non haxa abusos ou que non haxa imaxes.

Sobre a primeira destas alternativas xa ninguén se chamará a engano. Sobre a segunda é obvio que nas próximas semanas todo o mundo comezará a entender mellor a mensaxe. Probabelmente deixarán caer a ese inepto, un tal Moreno, que non soubo transmitir cun mínimo de decoro o relato sobre a actuación policial contra o alumnado do Instituto Lluís Vives. Asemade, irán retocando tamén outros postos e outros códigos deontolóxicos sen dúbida necesitados dunha actualización responsábel. Porque o importante é sen lugar a dúbidas o relato, a imaxe. Esta é outra cousa na que Feijóo está algo máis rodado. Sábeo todo sobre esa volta perpetua ao estadio na que o poder corre e entrega a testemuña aos medios de comunicación antes (e despois) deles faceren o mesmo co propio poder. Financiamento por verdade, cartos por imaxe. Arredor, todos os que disentimos —convén írmolo asimilando— somos exactamente iso que describiu con poderosa economía de medios un policía bobo de Valencia. Os sen relato, os provocadores da mala imaxe exterior e interior. O inimigo.

Grazas ás socias e socios editamos un xornal plural

As socias e socios de Praza.gal son esenciais para editarmos cada día un xornal plural. Dende moi pouco a túa achega económica pode axudarnos a soster e ampliar a nosa redacción e, así, a contarmos máis, mellor e sen cancelas.